İSLAM MEDENİYETİ

                                                            

Devlet Yönetimi:
Hz. Muhammed (s.a.v) din başkanlığının yanı sıra devlet başkanlığı da yapmıştır.
Daha sonra bu görevi halifeler üstlenmiştir. Emeviler zamanında halifelik saltanata dönüşmüştür. islam devletinde ilk il teşkilatı Hz. Ömer zamanında kuruldu. illere valiler atandı. Davalara bakmak için kadılar görevlendirildi. Hz. Ömer zamanında ilk defa hazine (Beyt-ül mal) kuruldu. Yine bu zamanda düzenli orduların kurulması ve bunlara ait kayıtların tutulması için Divanul and (Ordu Divanı) kurulmuştur.

Din ve inanış :
islam devletinin dini İslamiyetti. İslam Dininin kaynağı Kur an-ı Kerim ve Sünnettir. Sünnet Hz. Muhammed in (s.a.v.) yapmış olduğu, uyulması Müslümanlarca gerekli olan davranışlardır. Zamanla Kur an-ı Kerim ve Sünnetle çözümlenemeyen problemler ortaya çıkmış bunlar da kıyas ve icma yoluyla çözümlenmiştir. İslamiyet putperestliğe hoşgörü göstermemiş bunun dışında Ehl-i Kitap denilen Hristiyan ve Musevileri inançlarında serbest bırakmıştır. Putperestlik dışında hiçbir inanç sistemine baskı uygulanmamıştır.

Sosyal ve iktisadî Hayat  :
İslam dininde eşitlik, kardeşlik ve hoşgörü temel ilkelerdir. Toplumda ayrıcalıklı sınıf yoktu. Üstünlük sadece Allah a hizmet ölçüsünde, takva sahibi olmakla sağlanırdı. Emeviler, kendilerini diğer insanlardan üstün görürlerdi. Kendileri dışındaki Müslümanlara Mevali (Köle) adını vererek horgördüler. Müslümanlar dışındaki diğer toplumlara Zımmi denirdi. Kölelik İslamdan önce de vardı. İslamiyet köleliği kaldırmadı, ancak Müslümanların kendi dindaşlarını köle edinmelerini yasakladı. Hz. Muhammed zamanında eli silah tutan herkes askerdi. ilk defa ordunun teşkilatlandırılması Hz. Ömer zamanında oldu. Emeviler devamlı bir ordu kurdular. Abbasiler Arap olmayan Müslümanları da orduya aldılar. İlk İslam donanması Hz. Osman zamanında kuruldu. Emeviler zamanında donanma geliştirildi. İlk İslam parası Emevi halifesi Abdülmelik döneminde basılmıştır. Ekonomik hayat, tarım, ticaret, hayvancılık ve sanayiye dayanıyordu. 

Başlıca devlet gelirleri şunlardır:
Ganimet : Savaşlarda elde edilen malların genel adı. Bu malların beşte biri hazineye verilirdi.
Haraç : Müslüman olmayan halktan alınan arazi ve gelir vergisi,
Cizye : Müslüman olmayan halktan askerlik yapmamalarından dolayı alınan vergi,
Öşür : Müslümanlardan onda bir oranında alınan ürün vergisi.
Sadaka : Zengin Müslümanın malının kırkta birinin alınıp fakirlere verilmesidir.  Ayrıca tüccarlardan, madenlerden, limanlardan, otlaklardan alınan vergilerde vardır.

 Yazı, Dil ve Edebiyat:
Emevi Halifesi Abdülmelik zamanında resmi dil Arapça oldu. Özellikle Emeviler döneminde güzel söz söyleme bir sanat haline geldi. Abbasiler döneminde felsefe ile ilgili düşünceler de edebiyata girmeye başladı.

Bilim ve Sanat :
İslam bilimlerinin temeli Kur an-ı Kerimdir. Kaynağı İslam olan başlıca ilimler Tefsir (Kuran ın açıklanması), Fıkıh (İslam Hukuku), Siyer (Hz. Muhammed in hayatının anlatılması), Kelam (İslam Felsefesi), Kraat (Kuran ın güzel okunması) dır. Müslümanlar, Arap Yarımadasının dışında fetihlere başlayınca birçok kültürle karşılaştılar. Tıp, matematik, kimya, felsefe ve astronomi gibi bilimler ilgili Yunanca ve Farsça eserleri Arapçaya tercüme etmeye başladılar Abbasi Halifesi Memun zamanında Bağdat şehrinde, kütüphane ve tercüme bürosundan meydana gelen bir akademi kuruldu (Beyt ül Hikme). Burası aynı zamanda önemli bir eğitim merkezi oldu. Tarihte ilk eczaneleri açan ve ilaçlarla ilgili ilk eserleri yazanlar Müslümanlar olmuştur. ilk islam Hastanesi Harun Reşit zamanında Bağdat ta kurulmuştur. İslam dünyasında bilimin gelişmesinde Türklerin önemli katkıları olmuştur. İslam dünyasında gelişen başlıca el sanatları; oymacılık, kakmacılık, ciltçilik, sedef işçiliği ve hattatlıktır. İslam öncesinde sözlü anlatım dışında gelişmiş bir sanat yoktu. İslam ülkelerinde camiler, saraylar, kaleler, köprüler ve medreselerin yapımı gelişmiştir. En önemli mimari eserlerden bazıları; Kahire de El-Ezher, Kudüs de Kubbetüs Sahra ve Mescid-i Aksa, fiam da Ümeyye Camii, Gırnata da (Endülüs te) El Hamra Sarayı dır.

İslam Medeniyetinin Diğer Medeniyetlere Etkisi :
islam medeniyetinden en fazla Avrupa etkilenmiştir. XII. yüzyıldan itibaren ispanya ve Sicilya'daki İslam medeniyetinin bütün eserlerinden Avrupa yararlandı. Birçok eser Arapçadan Latinceye çevrildi. Farabi, İbn-i Sina, ibn-i Rüşt gibi bilginlerin eserleri Avrupa Üniversitelerinde okutuldu. Birçok Hristiyan öğrenci Endülüs teki İslam bilginlerinden ders aldı. Böylece Avrupalılar, Müslüman alimlerin bilgi birikimlerinden faydalandılar. Haçlı seferleri sırasında Hristiyan Avrupalılar Müslümanların kendilerinden daha ilerde olduklarını gördüler. İslam dünyasındaki tarım, sanat ve teknik ürünleri kendi ülkelerine götürdüler. İslam medeniyetinin Avrupa ya olumlu katkıları, Avrupa daki Rönesans hareketlerine zemin hazırladı.